Mật ong đá Hà Giang

Mật ong hóa đá tự nhiên

Mật ong đá hay mật ong hóa đá là gì? thực chất mật ong hóa đá là một loại mật ong có nguồn gốc ở vùng cao nguyên đá Hà Giang, Sơn La, Lào Cai do loài ong đá làm tổ trên các vách đá tiết ra lâu dần kết tinh thành khối mật thành phần chính là mật ong, phấn hoa, sáp ong có hương vị ngọt mát và độ đậm đặc khác hơn với những loại mật ong khác.

Giải thích thêm một chút về hiện tượng mật ong hóa đá hay( mật ong hóa thạch) để mật ong cứng như đá phải cần có một số yếu tố cấu như sau: thứ nhất mật ong phải được lấy từ nguồn mật mà mật hoa của nó có hàm lượng đường glucoza rất cao, thứ hai mật ong phải chín đạt tiêu chuẩn là hàm lượng nước dưới 20%, thứ ba là nhiệt độ phải dưới 200C, thứ tư là ẩm độ không khí phải dưới 65% và phải để ở chỗ thoáng. Ở các nước có khí hậu lạnh như Nga, Canada, Thụy Điển … người ta thấy hiện tượng mật kết tinh ngay trong các bánh tổ của loài ong châu Âu Apis mellifera. Theo Viện sỹ I ôiris mật đá tự nhiên là loại mật hiếm được thu từ các tổ ong dã sinh sống ở các khe hở của các ghềnh đá. Mật có màu vàng nhạt, mùi thơm vị dễ chịu, để vài năm mật không bị biến chất.

      Tổ ong rừng hóa đá

Ở nước ta loài ong đá (Apis laboriosa) xây tổ và dự trữ mật vào mùa thu hoặc đầu vụ đông ở một số vùng núi cao như ở Simacai hoặc Mường Khương. Do ở đây có loại cây nguồn mật mà mật hoa của nó có tỷ lệ đường glucoza cao lại gặp nhiệt độ thấp (tổ ong ở độ cao trên 1200 m) mật ong sẽ bị kết tinh ngay trong bánh tổ, hơn nữa độ ẩm không khí mùa thu-đông thấp, nước trong mật kết tinh tiếp tục bốc hơi đi và mật sẽ bị cứng lại. Thông thường khi đàn ong di cư chúng sẽ ăn hết mật lỏng rồi bay đi nhưng do mật đã cứng ong không ăn được nên cả bánh tổ mật vẫn còn lại. Bởi tổ ong được xây dưới các vách đá cao hiểm trở nên khó bị phát hiện và không bị khai thác. Do mật ong cứng như đá các loài côn trùng hoặc động vật không ăn được nên vẫn tồn tại qua nhiều năm. Ở huyện Tân Uyên, Phong Thổ (Lai Châu) sườn tây của dãy núi Hoàng Liên Sơn cũng có một số tổ của loài ong này, nhưng được người săn ong theo dõi hàng tuần, khi thấy có nhiều mật là họ lấy luôn nên không thấy hiện tượng mật ong hóa đá hơn nữa có thể ở khu vực này nguồn hoa khác hàm lượng đường glucoza trong mật hoa không cao hơn hàm lượng đường fructoza nên không thấy hiện tượng mật kết tinh ngay trong bánh tổ.

Hiện nay loài ong đá này đang có nguy cơ tuyệt chủng do vậy lên mật ong đá hay mật ong hóa đá được xếp là loại mật quý, sản lượng khai thác được ít chủ yếu từ những người đi rừng lên có giá thành khá cao giá mật ong đá hiện tại từ 800.000 đ đến 1.000.000 đ/kg.
Theo lương y Nguyễn Văn Hải cho biết mật ong đá hay mật ong hóa đá là loại mật ong có tính dược cao, hương vị thơm ngon có thể sử dụng chữa các bệnh dạ dầy, đường ruột rất tốt.